‘De ‘ontmoeting’ met een ander is als ‘iets’ dat mijn vrij genomen beslissingen te buiten gaat; het is in mij binnengeslopen zonder dat ik het wist en heeft zo mijn identiteit vervreemd’, schreef de filosoof Levinas. Het gaat hierbij om een uitnodiging, een ‘uitverkiezing’, tot zorg voor de ander. Dit is te vergelijken met telepathische resonantie, waarbij projecties met betrekking tot het zelf en de ander(en), eigen logica, rede of preconcepties naar de achtergrond verdwijnen, doordat het punt van fixatie radicaal verschoven wordt, met zelfverlies en/of zelfvervreemding als (mogelijk) gevolg.

Het ‘verliezen’ van delen van jezelf om andere delen (meer) centraal te (kunnen) stellen, doet denken aan de kunstwerken ‘De reizigers’ van beeldend kunstenaar Bruno Catalano. De personen die hij afbeeldt in zijn kunstwerken missen onderdelen, zodat sommige figuren langzaam lijken te verdwijnen of ‘oplossen’ en andere figuren ‘vanuit het niets’ zichtbaar(der) lijken te worden. Je kunt op twee manieren naar deze figuren kijken: je kunt ze zien of ervaren als personen die langzaam uiteenvallen om uiteindelijk te verdwijnen, of je kunt ze zien of ervaren als personen die middels essentiële aspecten of eigenschappen worden uitgedrukt. Dit beeld laat zien dat zelfverlies kan leiden tot een herijking van het zelf, door het accent te (ver)leggen op fundamentele persoonskenmerken.

Over telepathische resonantie en identiteitsvervreemding als instrumenten bij het vervormen of transcenderen van het zelf en (zelf)bewustzijn, schreef ik een artikel voor tijdschrift Mantra, dat vanaf deze maand te verkrijgen is in de boekhandel.